SORU — Üç buçuk yaşındaki kızıma karşı nasıl davranmam gerektiğini yazarsanız sevinirim. Beş aylık kardeşi yüzünden bizi çok üzüyor. Kardeşine tokat atıyor, bir yanını acıtıyor, onu ağlatmcaya kadar bağırıyor ve daha buna benzer bir çok fena hareketlerde bulunuyor. Küçüğe kötülük etmesi yüzünden devamlı olarak kaygı içindeyim. Kızımızın bu hâli yanında dadısı değil de, özellikle benim bulunduğum zamanlar kendini gösteriyor. Bunun sebebi bir dereceye kadar kıskançlık (bebeği em-ziriyorum), bir bakıma da bir çeşit yersiz bir merak olsa gerek. Sıhhatli, neşeli, kuvvetli ve duygulu bir çocuktur. Ne yazık ki, kır ortasında oturduğumuz için akranları ile oynamak imkânından yoksun bulunuyor. Kıskançlığını yenebilir düşüncesiyle onu sabahlan yarım saat kadar yatağıma alıyorum, fakat bebeğe karşı kötü davrandı mı hemen kolundan tutup dışarıya atıyorum. Çoğu zaman kardeşine kötülük ettikten sonra pişman görünüyor, üzülüyor. Arasıra kardeşini çok hoş tuttuğu da oluyor. Kardeşini yıkarken, ya da diğer baza işlerinde bana yardım etmesine mümkün olduğu kadar fırsat ve imkân veriyorum. Buna çok memnun oluyor. Bazan kardeşini kucağına alıyor, ama bir defasında onu fena hâlde düşürdü, belki de bile bile. Bütün bu konularda öğütleriniz nelerdir? Diğer çocukların
kendisinden birazcık korktuklarını farkedince onlara karşı son derece kaba davranıyor. Aksine, onların kendisinden kuvvetli olduklarını anladı mı takılmaktan çekiniyor.
CEVAP — Yavrunuzun bebek kardeşine yaptığı yaramazlığın bir bakıma kıskançlıktan, bir bakıma ise bir çeşit anlamak merakından doğduğunu ileri sürmekte hiç şüphesiz haklısınız. Burada önemli olan etken (motif) kıs kançhktır. Bence, kızınıza bebeğin hayatında rolü olduğunu aşılamakla ve gerçekten yararlı olabileceği bazı işlerde kardeşine yardım etmesini sağlamakla çok iyi bir yol seçmişsiniz. Ancak ona kardeşini taşıtmak konusunda daha sakıngan davranmalısınız. Düşürmesini önlemeğe imkân bulabileceğiniz kadar yakınınızda ise taşıtabilirsiniz. Ama unutmayın ki, o da henüz pek küçük bir çocuktur ve kardeşini taşıması oldukça ağır bir sorumluluk sayılır. Düşmek bebeği çok korkutur. Bebeği ablasına yanınızda taşıtın dedim, çünkü kendisinin kıskançlığına karşı bebeği koruduğunuzu görmesi, sırası gelince kendisine karşı da anlayışla ve iyilikle davranabileceğinizi anlamasını sağlar. Bunu bir yana bırakırsak, diğer bakmalardan tuttuğunuz yolu devam ettirmeniz faydalı sonuçlar verir sanırım. Ayrıca size şunu da hatırlatayım ki, bu güçlükleri yenmekte zaman daima önemli bir etkendir. Büyüklerde bile herhangi bir buhranı yenmek zamanın işidir. Oysa büyüklerin hayatında hiçbir zaman üç yaşındaki bir çocuğun hayatındaki kadar güç durumlar baş göstermez. Küçük yaşlarda duyuşlar, istekler, kuruntular çok şiddetlidir; buna karşılık kontrol yeteneği çok ağır bir gelişme gösterir. Çocuklara karşı sabırlı olmak ve başarının bir anda ulaşılacak bir amaç olmadığını, fakat bir zaman ve olgunlaşma sorunu olduğunu hiçbir vakit unutmamak gerekir.