Aşırı Besleme Sistemleri

[moments]

Aşırı Besleme Sistemlerine Giriş -1
Hayatımızın hemen her alanına girmiş olan motorlar ihtiyaçları karşılamak için gün geçtikçe geliştirilmiş ve güçlendirilmiştir Mühendisler ve bilim adamları motorları geliştirmek ; insan ihtiyaçları doğrultusunda güçlendirmek için pek çok yönteme başvurmuşlardır

Silindir sayısını artırmışlar (3silindirli ,4silindirli ,5silindirli ,6silindirli ,8silindirli ,10silindirli ,12silindirli) Silindir dizilimleriyle oynamışlar (Sıralı, V dizilimli, wankel dizilim) Değişik motorlar imal etmeyi denemişler (Wankel, Boxer)

Günümüzün motorlu taşıtlarında kullanılan motorlardan elde edilen güçlere bakıldığında , gücün motor hacmiyle doğru orantılı olarak arttığını görmekteyiz (Güncel örnekler: Renault’un kullandığı 1400cc 75bhp sıralı 4silindirli motor , Honda’nın kullandığı Dohc1600cc Vtec 110bhp sıralı 4silindirli motor ,Opel’in kullandığı Ecotec2000cc 136bhp sıralı 4silindirli motor) Motor hacmi büyük motorlar ; yapımının zor olması , maliyetlerinin yüksek olması , konstrüksiyonlarının karmaşık olması gibi dezavantajlara sahiptirler Ayrıca Dünya’daki petrol rezervlerinin hızla tükenmesi büyük hacimli motorların üreticiler tarafından tercih edilemez hale gelmesini sağlamıştır

Tüm bu koşullar mühendisleri aşırı besleme sistemlerini kullanmaya yöneltmiş ve supercharger (süperşarj) , turbocharger (turboşarj) sistemlerini motorlarda kullanmaya başlamışlardır Bu sistemler sayesinde daha yüksek güçleri düşük hacimli motorlardan elde etmek mümkündür Aşırı beslemeli motorları üretmek büyük hacimli motorlara nazaran daha kolay ve ucuzdur Ayrıca aynı güçteki büyük hacimli motorlardan daha az yakarak yakıttan tasarruf sağlarlar

Atmosferik motorların çalışma basıncı , çalıştığı ortamın hava basıncıdır Bu değer yaklaşık olarak 1atm civarındadır Pistonun emme strokuna başlamasıyla oluşan vakum basıncıda bu basınca eşittir Yani atmosferik motor silindir içerisine havayı 1atm’nin altında bir değerde alır Aşırı besleme sistemlerinin amacıysa atmosferik motorların yanma odasına daha fazla sokmaktır Turbocharger ve supercharger sistemleri yanma odasına daha fazla hava sokarak yakıtın tam ve yüksek verimle yanmasını sağlarlar Turbocharger ve supercharger sistemleri aynı işi farklı yollarla yapan aşırı besleme sistemleridirBundan sonraki kısımlarda bu iki sistem hakkında bilgi verilecektir

SUPERCHARGER(SÜPERŞARJ) VE TURBOCHARGER(TURBOŞARJ) NEDİR FARKLARI NELERDİR?

Aşırı besleme sistemlerinden olan supercharger ve turbocharger sistemleri aynı amacı farklı yollardan gerçekleştiren iki ayrı sistemdir Bu iki sistemde pompa yada kompresör denilen ana elemandan oluşur Salyangoz(Head unit) şeklindeki bu ana ünitenin amacı belli bir devirde döndüğünde ; üzerindeki pallerin yardımıyla ortamdan devriyle orantılı miktarda hava çekmektir Turbocharger sisteminin salyangozu çift taraflıdır ; supercharger sistemlerinin ise genellikle tek taraflıdır

Turbocharger sistemlerinin salyangozunun çift taraflı olmasının nedeni ; bir tarafının türbin diğer tarafınınsa pompa görevi yapmasıdır Türbin kısmı eksoz manifoldunan tahrik alarak belli bir devre ulaşır ; aynı mil üstüne yataklanmış pompa kısmıysa türbin tarafının mile ilettiği tahrikle belli bir devre ulaşarak ortamdan hava emişini sağlar ve emme manifolduna yollar Böylece turbocharger sistemiyle yanma odasına aynı birim zaman aralığında atmosferik motordan daha fazla hava sokulmuş olur

Supercharger sistemlerinde ise eksoz manifoldundan tahrik alınmaz Bu sistemler doğrudan krank milinden tahrik alırlar Krank milinden aldıkları tahrik kullanılan ara iletim elemanına göre değişir Bu ara iletim elemanları;

* Dişli çark sistemleri
* Kayış-kasnak sistemi
* Zincir-kasnak sistemi olabilir

Bu iki aşırı besleme sistem tahrik oluş şekillerinin farklılıklarından dolayı ; aynı motor hacmi ve malzemeye sahip Otto(benzinli) veya Diesel(dizel) motorlarda farklı güç katkısında bulunurlar Turbocharger sistemleri eksoz gazını kullanmasından dolayı motorun gücünden çalmaz ; ancak supercharger sistemleri doğrudan krank milinden tahrik olduğundan motora sağladığı gücün bir kısmını harcar İki sisteminde kullanıldıkları yer ve koşullara göre avantaj ve dezavantajları mevcuttur