Fren Sistemi

[moments]

Fren sistemi aracınızdaki en önemli sistemdir Unutmayın problem giden arabayı durduramazsanız başlar, duran araba nasıl olsa çalışır yada alternatif bir taşıt bulabilirsiniz
Eğer frenleriniz çalışmazsa sonuç korkunç olabilir
Frenler enerji değişim araçlarıdır, kinetik enerjiyi (momentum), termal enerjiye (ısı) çevirir Fren pedalına basınca, arabanızı harekete geçiren güçten on misli daha fazla olan bir durdurma kuvvetine hükmediyorsunuz Fren sistemi herbir frene tonlarca basınç yapar
Modern sistemlerde, fren anamerkezine motor tarafından ilave güç verilir
Fren sistemi şu ana parçalardan oluşur:
Fren anamerkezi, hemen ön tarafta direksiyon hizasında kalır, direk olarak fren pedalına bağlantılıdır ve ayağınızın mekanik basıncını hidrolik basınca dönüştürür
Çelik “fren boruları” ve “esnek fren hortumları” anamerkezi herbir tekerlekte bulunan “fren silindirlerine” bağlantılandırır “Fren hidroliği” ise çok zor şartlarda çalışmak üzere tasarlanmış olup sistemi tümüyle doldurur “Ön balatalar” ve “arka pabuç balatalar” ise fren silindirleri tarafından itilip, “ön fren disklerine” yada “arka kampanalara” sürtülülerek meydana gelen sürtünme kuvvetiyle aracın yavaşlaması sağlanır
Son yıllarda frenlerin tasarımı büyük değişikliğe uğramıştır Yıllardır ön frenlerde kullanılan diskler, modern araçlarda arka kampanaların yerini almaya başlamıştır Bundaki önemli etken basit tasarımları, hafiflikleri ve daha iyi performans sağlamaları olmuştur
Bunun sebebi ise tasarımları gereği kampanalara göre daha çabuk soğumaları ve böylece aşırı ısınma ortaya çıkaran zor fren şartlarında çok başarılı olmalarıdır Çabuk soğumalarının sebebi ise havalandırma kanallarının olmasıdır Kampanalarda ise havalandırma kanalları yoktur, eğer olsaydı içlerinde su toplanarak daha başka problemlere meydan verirdiler Disk frenler ise tasarımları gereği suyu hemen savurup atarak daha iyi havalandırma sağlarlar
Disk Frenler
Disk frenler süspansiyon elemanlarına tutturulmuş “kaliperlere” yerleştirilmiş fren balatalarının diskleri bir kıskaç yada mengene gibi sıkıştırması ile bir sürtünme sağlar Kaliperlerin içinde ise pistonlar anamerkezden aldıkları kuvvet ile balatalara basınç sağlarlar, balatalarda fren diskine sürtünüp aracı yavaşlatırlar Disk frenler ile bisiklet frenleri aynı prensiplerle çalışırlar
Disk frenler, diğer birçok otomotiv buluşları gibi, oto yarışları için geliştirilmişlerdir, fakat şimdilerde bütün araçlarda standart parça haline gelmiştir Bir çok araçta ön frenler disk tipi olup, arkalar ise kampana tipi frenlerdir Kampana tipi frenler iki tane yarım daire şekilde pabuç balata kullanır ve bu pabuçlarda dışarı doğru açılıp, kampanaların iç yüzeylerine basınç uygularlar Eski araçların dört tekerindede kampana tipi fren varken şimdilerde birçok otomobillerde dört tekerde disk fren uygulanmaktadır
Disk frenler suları kampana tipi frenlere göre daha kolay savurduğundan ıslak şartlarda daha iyi bir performans gösterirler Ama bu sudan etkilenmedikeri anlamına gelmemelidir Eğer bir su birikintisine hızla girip vede fren yapmaya kalkarsanız, ilk birkaç saniye frenleriniz çalışmayabilir! Disk frenler daha iyi hava soğutması sağladıklarından performansları daha iyidir Bazı disklerde ise performansı dahada arttırmak için hava kanalları da bulunabilir
Fren Kampanaları
Fren kampanası üstü düz olan bir silindir şeklindedir Fren yapıldığında pabuç balatalar kampananın iç yüzeyine sürtünerek tekerleklerin dönüşünü yavaşlatırlar